NHÀ TẠM ĐỂ TRỐNG

David G Bonagura, Jr.

Chủng sinh Giacôbê Nguyễn Tiến Lộc chuyển ngữ từ The Catholic Thing 

Từ lúc nhỏ tôi đã học biết tầm quan trọng và độc đáo của ngày Thứ Sáu Tuần Thánh. Đó là ngày duy nhất trong năm cha tôi chỉ làm việc nửa ngày: “Chúa Giêsu chịu chết lúc 3 giờ chiều, tôi về nhà sớm để tôn kính Người.” Mỗi năm cả gia đình chúng tôi đều tham dự phụng vụ Thứ Sáu Tuần Thánh, lưu lại những nét nghi thức chuẩn mực đáng nhớ, nhưng lại chưa bao giờ thu hút được trí tưởng tượng của tôi. Mãi đến khi là sinh viên đại học, nhờ một giáo sư tốt lành, tôi mới khám phá được việc sùng kính Thứ Sáu Tuần Thánh giúp tôi tập trung suy gẫm một điều khó hiểu: việc nhà tạm để trống.

Đó là một hình ảnh nổi bật: các cửa nhà tạm mở rộng, để lộ một khoảng không trống rỗng. Nơi nhà tạm, Chúa chúng ta đã từng ngự trong chính Mình và Máu, Linh hồn và Thần tính của Người, mời gọi những ai mệt mỏi và gánh nặng hãy đến trao phó tất cả cho Người. Vào những dịp khác, trước khi bước vào hay rời khỏi hàng ghế, chúng ta tỏ lòng tôn kính Chúa Giêsu bằng cách bái gối hướng về nhà tạm, có lẽ thoáng thấy ngọn đèn chầu đang cháy sáng như một lời nhắc nhở về sự hiện diện của Chúa. Nhưng hôm nay thì không. Đèn đã tắt, cửa mở rộng, nhà tạm trống không, khăn bàn thờ bị lột đi. “Người ta đã lấy mất Chúa tôi rồi, và tôi không biết họ để Người ở đâu.” (Ga 20,13) Việc nhà tạm để trống biểu thị cho hết mọi người điều diễn ra  hôm nay: Chúa đã chết để cứu chúng ta khỏi mọi tội lỗi.

Nhà tạm mở cả buổi sáng, vì Chúa Giêsu không còn hiện diện ở đó nữa. Người đã nộp mình cho quân dữ và họ dẫn Người đến cái chết. Câu chuyện quen thuộc nhưng vẫn luôn mới mẻ: phiên tòa và thẩm vấn, đánh đòn, chế giễu và khạc nhổ, đội mão gai, đám đông cuồng loạn, Philatô do dự, chặng đường buồn tẻ đến Golgotha. Tại đây vào giữa trưa, Chúa Giêsu bị đóng đinh vào thập giá, “chiếc ghế điện” thi hành án tử của La Mã cổ đại, giữa hai tên cướp. Trong ba giờ, thân thể Người bị treo lơ lửng trên cây gỗ, máu Người đổ ra để cứu rỗi chúng ta. Sau đó, vào chính lúc những con chiên của Lễ Vượt Qua bị sát tế trong Đền thờ, Chiên Thiên Chúa đích thực kêu lên lần cuối và trút hơi thở.

Phụng vụ Thứ Sáu Tuần Thánh bắt đầu khi linh mục phủ phục, trong than khóc và đau buồn. Những lời nguyện long trọng và những hồi tưởng vẫn tiếp tục khi Nhà tạm để trống. Đêm Thứ Năm Tuần Thánh, Chúa Giêsu đã ban Mình và Máu Người cho chúng ta trong Bí tích Thánh Thể để khi hiệp thông với Người, chúng ta được sống và sống dồi dào. Hôm nay chúng ta được nhắc nhở rằng hồng ân Thánh Thể là hy tế đích thực mà Chúa chúng ta phải trả giá bằng chính mạng sống mình. Ngày Thứ Sáu Tuần Thánh không có Thánh lễ – không có hiện tại hoá cách bí tích hy tế của Chúa Kitô – bởi vì hôm nay chúng ta tưởng niệm hy tế thực sự. Thánh lễ đem lại hoa trái của hy tế Chúa Kitô cho linh hồn chúng ta, nhưng hôm nay trong nỗi đau buồn, chúng ta cùng với Chúa Kitô hồi tưởng về hy tế của Người.

Bi kịch tưởng niệm trong phụng vụ (anamnesis) – việc tưởng niệm mầu nhiệm về các biến cố quá khứ ngay lúc hiện tại – đạt đến đỉnh điểm khi chúng ta rước lễ. Dù Chúa đã chết, nhưng Người vẫn còn dưỡng nuôi chúng ta, vẫn khao khát kết hợp với chúng ta, vẫn đến với chúng ta qua bí tích Mình và Máu Người. Hôm nay, có lẽ hơn bất kỳ ngày nào khác, “Thánh Thể lôi kéo chúng ta vào hành động tự hiến của Chúa Giêsu. Không chỉ tiếp nhận một cách tĩnh tại Logos nhập thể, chúng ta còn đi vào chính sức năng động tự hiến của Người” (Deus Caritas Est 13).

Phụng vụ Thứ Sáu Tuần Thánh kết thúc trong thinh lặng, vì chúng ta vẫn khóc than cái chết của Chúa. Khi chúng ta nhìn quanh cung thánh lạnh vắng, nhà tạm vẫn mở cửa và trống rỗng, cảnh tượng này phản ánh chính tâm trạng của chúng ta. Thánh Thể là tột đỉnh và là nguồn mạch của đời sống Kitô hữu, và Thánh Thể đang chờ đợi chúng ta nơi nhà tạm. Nhưng với Thứ Sáu Tuần Thánh thì ngược lại: chúng ta chờ đợi Chúa trở lại nhà tạm để chúng ta lại được ăn Bánh Hằng Sống.

Chúng ta phải đợi lâu hơn nữa. Đầu tiên, chúng ta phải đồng hành với Chúa Kitô cách thiêng liêng trong sứ mạng sau hết của Người: xuống âm phủ để giải thoát linh hồn những ai đã ra đi trước Người. Khi chúng ta tiếp tục suy niệm trong ngày Thứ Bảy Tuần Thánh, nhà tạm vẫn để trống, khi Linh hồn và Thần tính của Chúa Kitô đã tạm thời tách khỏi Mình và Máu Người. Giờ đây chúng ta không thể tôn thờ Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể; Người hiện diện ở nơi khác. Nhưng Người sẽ trở lại.

Nhà tạm trống là hình ảnh diễn tả bi kịch cuộc khổ nạn. Vào ngày thứ ba, tức đêm Vọng Phục sinh, nhà tạm được trang hoàng trở lại với bông hoa và đầy bánh thánh mới được truyền phép từ cuộc khải hoàn Phục sinh, và để hướng đến vinh quang phục sinh. Một lần nữa Chúa sẽ hiện diện trọn vẹn giữa chúng ta.

------------