MỘT CÁCH MÀ CHÚNG TA CÓ THỂ NHẬN BIẾT CHÚA HIỆN HỮU

JP NUNEZ

Làm sao chúng ta biết rằng Thiên Chúa hiện hữu? Rất nhiều người trong chúng ta thậm chí chưa từng nghĩ sẽ đặt câu hỏi đó, nhưng trong một thế giới ngày càng thế tục và thậm chí là chống Kitô giáo, chúng ta phải có khả năng trả lời câu hỏi đó. Trong thời đại mà đa số mọi người đã sống như thể không có Thiên Chúa, và kiến thức phổ biến có vẻ mỗi ngày càng tiến gần hơn với chủ nghĩa vô thần, chúng ta không thể chỉ cho rằng Thiên Chúa hiện hữu và mong đợi người khác xem trọng đức tin của chúng ta.

Không, nếu chúng ta muốn cho mọi người thấy chân lý và vẻ đẹp của đạo Công giáo, nếu chúng ta muốn tái truyền giáo văn hóa của chúng ta và làm cho vương quốc Thiên Chúa trải rộng khắp mặt đất, chúng ta phải biết cách giải thích niềm tin của mình với sự hiểu biết hấp dẫn người nghe. Chúng ta cần biết cách cho mọi người thấy rằng đức tin là điều hợp lý, và phần lớn liên quan đến việc biết cách chứng minh rằng Thiên Chúa thực sự hiện hữu. Hiện tại, có rất nhiều cách để làm điều đó, nhưng rõ ràng là chúng ta không thể xem xét từng cách thức một trong một bài viết. Thay vào đó, hãy lướt qua một trong những điều tôi yêu thích và chúng ta sẽ thấy rằng niềm tin vào Thiên Chúa thật sự hợp lý.

Ý tưởng cơ bản

Lập luận mà chúng ta sẽ xem xét ở đây được gọi là lập luận vũ trụ học Kalam, và nếu cái tên đó nghe có vẻ đáng sợ, đừng lo lắng. Nó thực sự dựa trên một tam đoạn luận rất đơn giản, vì vậy tất cả những gì chúng ta cần làm là thảo luận về tính hợp lý của các tiền đề của nó:

1) Mọi thứ bắt đầu tồn tại đều có nguyên nhân.

2) Vũ trụ bắt đầu tồn tại.

3) Do đó, vũ trụ có nguyên nhân.

Tiền đề đầu tiên khá đơn giản. Nếu một đứa trẻ bước vào nhà với một bộ quần áo mới, đắt tiền nhưng đầy bùn đất, cha mẹ của nó sẽ không tin nó nếu nó nói rằng bùn đất chỉ xuất hiện trên quần áo mà hoàn toàn không có lý do và vô cớ. Điều đó thật là ngớ ngẩn, và nó cũng không khác gì ở đây. Thật nực cười khi nói rằng một thứ gì đó có thể tồn tại mà hoàn toàn không có nguyên nhân, vì vậy phần đầu của lập luận này không phải là điều có thể gây tranh cãi.

Vấn đề Vô hạn

Cuộc tranh cãi thực sự bắt đầu khi chúng ta đi đến tiền đề thứ hai, rằng vũ trụ bắt đầu tồn tại. Điều đó có thực sự đúng? Làm sao chúng ta biết rằng vũ trụ đã không tồn tại mãi mãi? Vâng, hãy xem xét điều này. Nếu vũ trụ luôn tồn tại, thì quá khứ phải là vô hạn, nhưng điều đó là không thể. Hãy xem, một số lượng vô hạn thực tế của bất kỳ thứ gì, bao gồm cả thời gian, sẽ dẫn đến một loạt các điều phi lý khiến sự tồn tại của nó là không thể.

Ví dụ, hãy tưởng tượng rằng có một thư viện với vô số đầu sách, mỗi cuốn sách đều được đánh số ghi trên gáy sách. Cũng hãy tưởng tượng rằng tất cả các sách được ghi số lẻ đều sơn màu đỏ và tất cả các sách ghi số chẵn đều sơn màu đen. Trong ví dụ này, chúng ta đang xử lý ba bộ vô hạn (bộ sách có số lẻ, bộ sách có số chẵn và bộ tất cả các cuốn sách), và ngay lập tức chúng ta đã có một điều phi lý. Cả ba bộ sách đều bằng nhau (chúng đều là vô hạn), nhưng bộ tất cả các cuốn sách cũng phải lớn hơn một trong hai bộ sách ghi số chẵn hay số lẽ vì nó bao gồm cả hai bộ sách này. Nói cách khác, bộ tất cả các cuốn sách đều bằng và lớn hơn một trong hai bộ sách ghi số chẵn hay lẻ, điều này là vô lý.

Những vấn đề còn rắc rối hơn

Nhưng vấn đề không dừng lại ở đó. Nếu chúng ta lấy đi tất cả các sách số chẵn, chúng ta vẫn còn lại một số lượng vô hạn (các sách số lẻ), vì vậy vô hạn trừ đi vô hạn cho chúng ta vô hạn. Điều đó đã đủ vô lý, nhưng nó chỉ mới là bắt đầu. Nếu chúng ta lấy đi tất cả các cuốn sách trừ một cuốn trong tổng số sách, chúng ta vẫn đang trừ đi vô hạn cho chính nó, nhưng lần này chúng ta chỉ còn lại một cuốn sách. Hoặc nếu chúng ta lấy đi tất cả các cuốn sách trừ hai cuốn trong tổng số sách, chúng ta còn lại hai cuốn sách.

Và chúng ta có thể làm điều này với bất kỳ con số nào chúng ta muốn. Chúng ta có thể lấy đi tất cả các cuốn sách trừ ba, hoặc bốn, hoặc năm cuốn, v.v., và chúng ta có thể còn lại bất cứ số sách nào chúng ta muốn. Đây là tất cả các trường hợp của vô hạn trừ đi vô hạn, vì vậy khi chúng ta lấy vô hạn trừ đi chính nó, chúng ta có thể nhận được bất kỳ kết quả nào (trên thực tế là số vô hạn) mặc dù chúng ta đang xử lý cùng một số lượng. Và điều đó thật vô lý.

Điều mà chúng ta gọi là “Thiên Chúa”

Vì vậy, trong khi ý tưởng về vô hạn hoạt động trong toán học thuần túy, thì nó lại không hoạt động trong thế giới thực. Một tập hợp vô hạn của bất cứ thứ gì (bao gồm cả thời gian quá khứ) đơn giản là không thể tồn tại, vì vậy quá khứ không thể là vô hạn. Kết quả là, vũ trụ phải bắt đầu tồn tại vào một thời điểm nào đó, và nếu nó bắt đầu tồn tại, nó cũng phải có nguyên nhân.

Và nguyên nhân đó là điều mà chúng ta gọi là “Thiên Chúa”. Bây giờ, tại thời điểm này, chúng ta có thể bị cám dỗ tự khen mình và kinh ngạc về sự nhạy bén triết học tuyệt vời của mình, nhưng công việc của chúng ta vẫn chưa hoàn thành. Như mọi khi, có những phản biện cần bác bỏ và những câu hỏi cần trả lời, vì vậy chúng ta vẫn còn một vài việc phải làm. Đúng vậy, chúng ta không có không gian để xem xét mọi phản đối mà một người vô thần hoặc người theo thuyết bất khả tri có thể đưa ra để chống lại lập luận này, vì vậy hãy chỉ xem xét một trong những điều nổi bật nhất.

Lập luận này có bác bỏ Thiên Chúa không?

Thoạt nhìn, có vẻ như chúng ta đã chứng minh quá nhiều. Hãy xem, Thiên Chúa được cho là vô hạn, vì vậy theo logic của lập luận này, Ngài không thể tồn tại. Kết quả là chúng ta trở lại điểm xuất phát, và tất cả những gì chúng ta đã làm là chạy quanh một vòng tròn logic lớn.

Vậy làm thế nào chúng ta có thể đáp trả lại sự phản đối đầy thách thức này? Điều quan trọng, mà tôi muốn gợi ra, là lập luận vũ trụ học Kalam chỉ chứng minh tính bất khả thi của một tập hợp vô hạn về định lượng. Không thể tồn tại một số lượng vô hạn của bất cứ thứ gì, nhưng Thiên Chúa không phải là vô hạn theo cách đó. Ngài không phải là lớn [về số lượng] cách vô hạn, cũng không phải là một thứ vô hạn được tạo thành từ một số lượng vô hạn các thành phần.

Đúng hơn, Ngài là điều mà chúng ta gọi là vô hạn về mặt phẩm chất. Những phẩm chất của Thiên Chúa (như sự tốt lành và sức mạnh của Ngài) là vô hạn, nghĩa là chúng không có giới hạn, và chúng không được tạo ra từ vô số “đơn vị sức mạnh” hoặc “đơn vị lòng tốt”.

Thiên Chúa hiện hữu

Phải thừa nhận rằng, chúng ta mới chỉ sơ lược bề nổi của lập luận vũ trụ học Kalam trong bài viết này. Còn nhiều câu hỏi nữa mà chúng ta có thể trả lời, và có nhiều mức độ tinh tế hơn mà chúng ta có thể làm rõ, nhưng đó là ý chính cơ bản của nó. Lập luận cho thấy khá chắc chắn rằng Thiên Chúa đã tạo dựng nên vũ trụ một khoảng thời gian hữu hạn trước đó, vì vậy chúng ta có thể tin tưởng rằng nền tảng cuối cùng của đức tin Công giáo của chúng ta vẫn còn vững chắc.

Chủng sinh Giuse Võ Thái Thuận chuyển ngữ từ Catholicexchange.com (29/11/2021)