×

Giỏ hàng

539   2024-05-21 08:14:12

HỘI THẢO CHUYÊN ĐỀ THẦN HỌC HỘI NHẬP VĂN HOÁ
 

Sáng thứ Bảy 18/5/2024, Đại Chủng viện Sao Biển Nha Trang đã tổ chức buổi hội thảo thần học với đề tài: “Thần học Hội nhập văn hoá”. Chương trình hội thảo kéo dài trong ba giờ dưới sự trình bày của Linh mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Hai Tính, S.J, Giám đốc Học viện Thánh Giuse Dòng Tên Việt Nam[1].

 

 Các sách được Cha Nguyễn Hai Tính xuất bản trong những năm gần đây

Trong phần trình bày tại Hội thảo, cha Nguyễn Hai Tính cho thấy việc hội nhập văn hoá đã được Giáo hội thực hiện ngay từ những bước đường rao giảng Tin mừng đầu tiên thời các Tông đồ. Giáo hội và quê hương đất nước Việt Nam cũng đã và đang thụ hưởng nhiều thành quả thiết thực từ nỗ lực hội nhập văn của các thừa sai nước ngoài đến rao giảng Tin mừng từ thế kỷ 17. Ngày nay, việc hội nhập văn hoá vẫn đang là nhiệm vụ khẩn thiết trong bối cảnh hơn 93 triệu người Việt Nam còn chưa nhận biết Tin mừng của Đức Kitô. 

Thần học hội nhập văn hoá đã phát triển dưới ảnh hưởng của nhiều quan niệm, tựu trung có thể xét tới 4 mô hình, với những điểm mạnh, yếu khác nhau:
1/ Mô hình “Chuyển trao” sao chép nguyên bản các cách diễn tả chân lý đức tin trong truyền thống Giáo hội cho các dân tộc đón nhận Tin mừng. Mô hình này đảm bảo cho đức tin được trình bày cách dứt khoát rõ ràng và nâng tầm văn hoá bản địa, nhưng thường bị hiểu lầm là sự áp đặt văn hoá thực dân ngoại lai.
2/ Mô hình “Phiên dịch” diễn tả đức tin bằng các khái niệm văn hoá bản địa, với ưu điểm là làm cho Tin mừng dễ được đón nhận hơn; nhưng mặt trái của việc chuyển dịch các khái niệm là dễ dẫn đến cách hiểu không chuẩn xác về đức tin.
3/ Mô hình “Thực hành” khuyến khích sống đức tin bằng hành động hơn là lời nói, với ưu điểm là tính thực tế, hiệu quả và lôi cuốn; nhưng nguy hiểm của chủ trương này là tương đối về chân lý và coi nhẹ truyền thống giáo huấn của Giáo hội.
4/ Mô hình “Tự giác” quan niệm rằng chân lý có sẵn nơi các nền văn hoá và chỉ cần khơi dậy các giá trị hơn là truyền bá cải sửa. Mô hình này cho thấy sự nhạy cảm với các dấu chỉ thời đại và có thể nội tâm hoá đức tin cho các dân tộc, nhưng nó cũng mang nguy cơ “gọt chân theo giày” tức là cắt gọt Phúc âm cho hợp với văn hoá.

Sau khi sơ lược những điểm mạnh, yếu và khả năng áp dụng các mô hình trong thực tiễn, diễn giả đưa ra một số đề tài thần học để thảo luận về khả năng hội nhập văn hoá. Đã có một số câu hỏi nêu lên việc xác định biên cương giới hạn hoạt động hội nhập giữa đức tin và văn hoá. Diễn giả cho rằng rất khó có thể xác định cụ thể một lần cho tất cả mọi trường hợp, nhưng phải chấp nhận thích ứng trong từng hoàn cảnh, điều kiện và thời điểm cụ thể với những giới hạn và mức độ hội nhập khác nhau. Việc hội nhập văn hoá cũng như nghệ thuật giáo dục. Mục tiêu không đổi là chuyển trao kiến thức, nhưng nếu người thầy muốn học trò thấm nhập những kiến thức giảng dạy thì phải có những thích ứng cần thiết. Cũng vậy, dù với phương cách hội nhập văn hoá nào thì mục tiêu chính yếu vẫn là làm sao đảm bảo Tin mừng phải được loan báo cho tất cả mọi người. Đối với một số câu hỏi liên quan đến các hiện tượng tâm linh như vong linh, gọi hồn, diễn giả đề nghị cần có sự phân biệt trong các cách giải thích liên ngành như khoa học, tâm lý, thần học, và phải trung thành với giáo lý chính thống của Giáo hội.

 

Đối với những thắc mắc về một số phong trào hiện nay như phong trào LGBT (Lesbian: đồng tính nữ, Gay: đồng tính nam, Bisexual: song tính, Transgender: chuyển giới), diễn giả cho rằng cần có cái nhìn cởi mở nhưng phải khôn ngoan phân định giữa giáo lý và vấn đề xã hội theo hướng dẫn của Huấn quyền để có những thích ứng phù hợp. Ngoài ra, diễn giả cũng nêu lên một số đề tài thần học truyền thống như tiến hoá, tạo dựng, xác hồn… để suy xét về các bước tiến hội nhập văn hoá đã đạt được. Qua đó, diễn giả cho thấy nhiều suy tư thần học hiện nay đã góp phần tiếp cận các vấn đề cách mới mẻ và phù hợp hơn.
Cuối cùng, với cái nhìn sâu sắc về các biến động trong đời sống thế giới, ảnh hưởng của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), việc thay đổi cấu trúc xã hội và chuyển dịch cơ cấu lao động, cha Nguyễn Hai Tính đề nghị rằng chúng ta phải có một nền tảng suy tư siêu hình thật vững chắc để đối diện và giải quyết xác đáng các vấn đề.

Buổi hội thảo khép lại trong tinh thần cởi mở và học hỏi lẫn nhau cách hiệu quả. Diễn giả cũng bày tỏ sự gần gũi thương mến với bầu khí yên bình của thành phố Nha Trang nói chung và của Đại Chủng viện Sao Biển nói riêng. Chủng viện xin tri ân những trình bày của Cha về Thần học Hội nhập văn hóa và hy vọng trong tương lai sẽ có những lần khác gặp gỡ Cha.

-------------------------------

Truyền thông ĐCV Sao Biển Nha Trang.

 

[1] Cha Nguyễn Hai Tính, tiến sĩ thần học (STD) tại Đại học Giáo hoàng Gregoriana Rôma năm 2009. Hiện Cha đang dạy các môn thần học tín lý tại Học viện Dòng Tên, Học viện Công giáo Việt Nam, Đại Chủng viện thánh Giuse Sài Gòn, Đại Chủng viện thánh Giuse Hà Nội, Học viện Phaolô Nguyễn Văn Bình và một số nơi khác.
Cha còn được biết đến với các buổi chia sẻ kiến thức thần học trong chương trình “Thần học vui” do Truyền thông Dòng Tên phát trên nền tảng video trực tuyến YouTube từ năm 2018.
Cha đã xuất bản 3 cuốn sách: Giáo lý tổng quan và diễn giải (2020); Giáo trình dẫn nhập thần học (2021); Giáo trình dẫn nhập Kitô học (2022).